Ram'da Grup Eğitimi Kararı Nasıl Verilir ? Bireysel ve Grup Eğitimi Kararı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Sizlerden de sıkça gelen sorular üzerine rehabilitasyonlar için önerilen destek eğitim modüllerindeki bireysel ve grup eğitimi kararlarının neye göre verildiği ve bakanlıktan yeni gelen yazı doğrultusundaki güncellemelerden bahsedeceğim.

Sizlerin de bildiği üzere rehabilitasyona giden öğrenciler için gerekli olan destek eğitim raporları RAM (Rehberlik ve Araştırma Merkezi) tarafından düzenlenmektedir. RAM’a değerlendirmeye gelen öğrencinin ilgili yetersizlik türünden eğitsel değerlendirme ve tanılama süreci tamamlandıktan sonra Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu’nda öğrencinin durumu ayrıntılı görüşülerek uygun destek eğitim modülleri önerilir ve rehabilitasyondan eğitim alabilmesi için raporu çıkar. Öğrenciye uygun destek eğitim modülü ve bireysel/grup eğitimi kararının nasıl çıktığına değinecek olursak bu konuyu birkaç alt başlıkta ele almak istiyorum.

Ramda Grup Eğitim Kararları Nasıl Veriliyor ?

Öncelikle kısaca uygun destek eğitim modülünün belirlenmesi konusuna değinelim. RAM’larda Bakanlığın göndermiş olduğu standart ölçme araçları kullanılmaktadır. Yani her öğrencinin değerlendirilmesinde yetersizlik türüne ait değerlendirme formu uygulanır. Sonrasında ise kurulda öğrencinin değerlendirme formu incelenerek hangi modül alanında eksiklikler saptanırsa öğrencinin yaşı, yetersizlik türü ve düzeyi gibi birçok kıstas değerlendirilerek uygun olan modül önerilir. Örnek verecek olursak; Öğrenme Güçlüğü tanısıyla gelen bir öğrencinin değerlendirmesine baktığımızda okuma ve yazma alanında eksikliklerin olduğunu belirledik tabiki buna uygun olarak önerilecek modüllerden birisi okuma yazma alanından olacaktır. Ancak orta  düzeyde zihinsel yetersizlik tanısıyla gelen ve yaşı büyük bir bireyin değerlendirmesine baktığımızda okuma yazma alanıyla beraber birçok alanda daha eksiklerin olduğunu belirledik. Burada bu birey için öncelikli olarak önereceğimiz modül okuma ve yazma veya dil,iletişim ve oyun  olmayacaktır. Kısacası değerlendirme ve uygun modül belirleme işlemi; öğrencinin yaşı, yetersizliği, düzeyi, ihtiyaçları gibi alanların bütünü ele alınıp değerlendirilerek belirlenmektedir. Önerilen modüllerin yeterli olup olmadığı, rehabilitasyon ne kadarını çalışabilmiş ve öğrencide ilerleme olup olmadığı gibi konulardaki geri dönütü de öğrenci bir sene sonrasında RAM’a yeniden rapor yenileme işlemi için geldiğinde tekrar değerlendirilerek yapılmaktadır.

Sizlerin de yoğunlukla üzerinde durduğu ve sorgulamalar yaptığı, itiraz ettiği bireysel ve grup eğitimi kararlarına gelecek olursak; işin içinde olan ve bir şekilde özel eğitimle alakalı haberleri takip eden okurların da bildiği üzere 2022 yılında destek eğitim programlarında bir güncelleme yapıldı. Güncellenen programa göre hangi modüllerden kaç saat eğitim verilebileceği ve destek eğitim türünün de (bireysel/grup) nasıl verilmesi gerektiği belirlendi. Tabloya göre aslında birçok modülden bireysel+ grup eğitimi verilebiliyor. Bedensel Yetersizlik türü hariç. Orada sadece günlük yaşam aktivitelerinde grup eklenebiliyor onun haricinde bireysel eğitim esas kabul edilmekte. Bu kapsamda da rehabilitasyonların da sıkça RAM’lara itirazda bulunduğu “Neden grup eğitimi vermiyorsunuz?” sorusunu cevaplamaya çalışalım.

Öncelikle şunu söyleyelim RAM değerlendirme kurullarının grup eğitimleriyle bir problemi yok. Bir paragraf öncesinde bahsettiğim üzere uygun modül seçiminde hangi kriterler ele alınıyorsa bu konu için de aynısı geçerli. Değerlendirme formları içerisinde yer alan sosyal beceriler, toplumsal yaşam becerileri, günlük yaşam becerileri gibi modüllerde eksiklik görülen öğrenciler için zaten grup eğitimleri verilir. Burada bu görüşün aksine bir tutum sergileyen öğretmen olacağını düşünmüyorum. Yine aynı şekilde eğer öğrencinin problem davranışı yoksa (kendisine ve çevresine zarar verme vb), yönerge alma yerine getirme becerilerine sahipse Matematik, Okuma yazma gibi modüllerden de grup eğitimi verilebilir. Tabiki yine Değerlendirme Kurulunun uygun görüşleri halinde. Ancak bazı rehabilitasyon merkezleri bu konuda öğrenci seviyesi, yetersizliği veya uygunluğu göz önünde bulundurulmadan ısrarla grup eğitimi verilmesini talep etmektedir. (Yoğun davranış problemi yaşayan öğrenciler için bile) Nihayetinde RAM ve Rehabilitasyon Merkezleri arasındaki bu konu , Bakanlığın 13.12.2024 tarihinde gönderdiği üst yazıyla sınırları çizilerek bir nebze de olsa açıklığa kavuşmuş oldu.

Gelen üst yazı kapsamında, bireysel ve grup eğitimi için değerlendirme yapılırken yine bakanlık tarafından hazırlanan inceleme formundaki hususların dikkate alınması gerektiğine  değinilerek, karara dayanak olacak hususlar 11 maddelik kriterler şeklinde belirlenmiştir. Kriter olarak belirlenen 11 madde ise öğrencinin tüm alanlarda grup eğitimine uygunluğu ölçülerek hazırlanmıştır. Bu doğrultuda öğrencinin yönergeleri yerine getirme, problem davranışta bulunma, alıcı-ifade edici dil becerilerine sahiplik düzeyi ve diğer konularda gözlemlenmesinin esas alınması ifade edilmiştir. Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda da formdaki maddelerin uygunluğu ele alınarak öncelikli olarak hangi eğitim türüne  (bireysel veya grup) devam etmesi gerektiği kararının Özel Eğitim Değerlendirme Kurulunun yetkisinde olduğu da belirtilmiştir. Aynı zamanda yine aynı formda 2-4 yıldır grup eğitimi alıp gelişme göstermeyen öğrenciler için de bireysel eğitime devam kararının sağlanabileceği yer almıştır.

Yazıyı sonlandırırken kafanızdaki soruları cevaplandırmış olabildiğimi umarak, herkese keyifli okumalar diliyorum.

Öznur ORHAN

Özel Eğitim Öğretmeni